Rahim Ağzı Kanseri Farkındalığı: Önleme ve Tarama Yöntemleri
Her yıl ocak ayında rahim ağzı kanseri farkındalık ayı olarak çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Bu yıl da pek çok yerde rahim ağzı kanserine karşı farkındalık oluşturmak için çeşitli kamu çalışmaları başladı. Rahim ağzı kanseri, jinekolojik kanserler arasında kansere yakalanmadan taranabilen ve önlenebilen tek kanser türüdür. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, serviks kanseri, kadınlarda dünya genelinde en sık görülen dördüncü kanserdir.
Rahim ağzı kanserinin yaygınlığını önlemenin basit yolları bulunmaktadır. Bu yollar arasında düzenli tarama ve takip yer alır. Rahim ağzı kanserinin erken teşhisi, hastaların çoğunun bu hastalığa yakalanmadan kurtulmasını sağlar. Bu nedenle, farkındalık çalışmaları oldukça önemlidir.
Serviks Kanseri Nedir?
Kadınlarda rahimin alt bölgesi serviks olarak adlandırılır. Serviks, rahim ile vajinanın arasında yer alır ve doğum esnasında bebek rahim ağzının genişlemesi sayesinde dışarı çıkar. Rahim ağzı kanserinin temel nedeni HPV enfeksiyonudur. Her HPV pozitif kadın kanser olmaz, ancak her rahim ağzı kanserinde HPV pozitifliği bulunur.
HPV'nin 200'den fazla türü vardır, ancak bunlardan sadece 15 yüksek riskli tür, rahim ağzı kanseri ile ilişkilidir. Bu türlerden tip 16, tip 18 ve tip 45, Türkiye'de de rahim ağzı kanseri ile en çok ilişkilendirilen türlerdir. HPV enfeksiyonu, rahim ağzındaki sağlıklı hücrelerin DNA yapılarında değişiklikler meydana getirir.
Düzenli Pap Smear Testi ile HPV Testi Hayat Kurtarır
Cinsel hayatı başlayan her kadının düzenli aralıklarla jinekolog kontrollerine gitmesi önerilmektedir. 30 yaşına kadar 3 yılda bir Smear testi yaptırılması, 30 yaş sonrasında ise 5 yılda bir HPV testi yaptırılması tavsiye edilir. Smear testi, rahim ağzından bir fırça yardımıyla sürüntü alınması ve bu sürüntüdeki hücrelerin laboratuvar ortamında incelenmesi işlemidir.
Eğer Smear testinde hücre bozulmaları tespit edilirse, HPV testi yapılır. Pozitif gelecek HPV türüne göre hasta jinekoloji onkoloji servisine sevk edilir ve bir takip süreci başlatılır. Düzenli muayene ve detaylı jinekolojik takip sayesinde, hastalar kanser olmadan cerrahi müdahale ile hücre bozulmalarını temizleyebilir.
Rahim Ağzı Kanseri İçin Risk Oluşturan Durumlar
Yüksek riskli bir HPV türü ile pozitif olmak, sigara kullanmak, çok fazla doğum yapmak gibi durumlar rahim ağzı kanseri riskini artırır. Ayrıca, cinsel yolla bulaşan hastalıklara sahip olmak ve bağışıklık sisteminin zayıf olması da risk faktörlerindendir.
Erken yaşta cinsel birliktelik yaşanması ve korunmasız cinsel ilişki, rahim ağzı kanseri riskini artıran diğer etkenlerdir. Bu nedenle, kadınların düzenli sağlık kontrolleri yaptırmaları ve risk faktörlerini göz önünde bulundurmaları büyük önem taşır.
Rahim Ağzı Kanserini Aşı ile Önlemek Mümkün
Rahim ağzı kanseri ile HPV ilişkisi, bilim dünyasında önemli bir gelişme olarak değerlendirilmektedir. HPV aşısı, rahim ağzı kanseri başta olmak üzere HPV'ye bağlı kanserlere karşı koruma sağlar. İlk HPV aşısı 2006 yılında piyasaya sunulmuştur.
HPV aşısı, hem erkeklere hem kadınlara uygulanabilen bir aşıdır. Ancak aşı yapılsa da yapılmasa da, erken teşhisin önemi unutulmamalıdır. Cinsel hayatı başlayan her kadın, düzenli Smear testi yaptırarak rahim ağzı kanserine yakalanmadan iyileşme şansını artırabilir.